Η ψευδαίσθηση του ελέγχου

Η δεισιδαιμονία και ο αθλητισμός φαίνονται αναπόσπαστοι. Είτε πρόκειται για τα «τυχερά» παπούτσια ενός παίκτη, είτε για το «μαγικό» στυλό με το οποίο συμπληρώνεις ένα δελτίο
ο αθλητισμός και τα τυχερά παιχνίδια είναι γεμάτα με παραδείγματα αυτών οι οποίοι πιστεύουν ότι οι ασήμαντες ενέργειες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κάνουν ένα σπορ ή παίζουν.

Οι ψυχολόγοι εξηγούν την δεισιδαιμονία εξηγώντας ότι οι άνθρωποι έχουν την επιθυμία να ελέγχουν μέσω των προλήψεων αγχωτικά και απρόβλεπτα γεγονότα. Μπορούμε να μειώσουμε το άγχος μας, πιστεύοντας ότι μια δράση μειώνει κάπως την απροβλεπτότητα, θέτοντας την έτσι υπό τον έλεγχό μας. Είναι ένα φαινόμενο που ονομάζεται Illusion of Control.

Το φαινόμενο δεν απομονώνεται στον αθλητισμό. Σε όλους τους τομείς της ζωής – από τους πρωτόγονους  πολιτισμούς που πίστευαν ότι μια ανθρώπινη θυσία θα ευχαριστήσει τους θεούς στους παίκτες των λαχείων και της ρουλέτας που πιστεύον ότι η επιλογή αριθμών που ταιριάζουν με τα γενέθλια των μελών της οικογένειας θα αυξήσει τις πιθανότητες νίκης – οι άνθρωποι εκδηλώνουν την πεποίθηση ότι μπορούν να ελέγξουν το ανεξέλεγκτο.

Μεγάλο μέρος της έρευνας για το Illusion of Control (ψευδαίσθηση του ελέγχου) πραγματοποιήθηκε με τη χρήση πειραμάτων σε τυχερά παιχνίδια, καθώς αυτά προσφέρουν στους ερευνητές ευκαιρίες να δοκιμάσουν εάν οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι έχουν τον έλεγχο τυχαίων γεγονότων. Κάθε φορά που οι παίκτες έχουν την αίσθηση της επιρροής στο αποτέλεσμα – τραβώντας μια λαβή ενός κουλοχέρη, ρίξιμο των ζαριών, απελευθέρωση της μπίλιας στη ρουλέτα – τότε η πίστη στο πόσο επηρεάζουν μια εντελώς τυχαία κίνηση
η ψευδαίσθηση αυξάνεται θεαματικά.

Η συνειδητοποίηση αυτών των εγγενών ανθρώπινων τάσεων είναι ζωτικής σημασίας για όποιον θέλει να κερδίζει στα τυχερά παιχνίδια και τα στοιχήματα. Τα αποτελέσματα στα σπορ προκύπτουν για διάφορους λόγους και κανένας από αυτούς δεν ελέγχεται – νομικά τουλάχιστον – από τον μέσο παίκτη.

Αντί για τις προλήψεις, αναζητήστε αλλού αξία πριν ποντάρετε. Συγκεντρώστε αξιόπιστες πληροφορίες και χρησιμοποιήστε τις για να αξιολογήσετε την πιθανότητα κάτι να συμβεί. Να είστε αναλυτικοί και αποσπασμένοι σε αυτό. Εάν οι μέθοδοι σας είναι αρκετά καλές – και υπάρχουν πολλές συμβουλές για την ανάπτυξη αυτών των μεθόδων αλλού σε αυτόν τον ιστότοπο – τότε θα έχετε κέρδος μακροπρόθεσμα.

Η προσέγγισή σας, η στάση σας και το σχέδιο πονταρίσματος είναι όλα τα πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε. Τα αποτελέσματα δεν είναι. Εκτός κι αν έχετε τίποτα μαγικά ξόρκια…

Χρήστος Παπέλης, Msc, MBA, Phd (c)