5 πράγματα που θα αλλάξουν στον χώρο εργασίας, μετά την πανδημία

 

Η πανδημία, ένα τόσο αναπάντεχο γεγονός, επηρέασε πολλές πτυχές της ζωής – ακόμη και για πάντα. Η προσαρμογή στις νέες συνθήκες μετέβαλε – μεταξύ άλλων – όχι μόνο τον τρόπο που εργαζόμαστε, αλλά και τους ίδιους τους χώρους εργασίας. Τι θα πρέπει να κρατήσουμε από αυτές τις αλλαγές, ακόμη και στην «επόμενη μέρα»; Πώς θα προσαρμοστούμε και ποια «μαθήματα» μας έδωσαν οι τελευταίοι μήνες;

 

Μέτρα προστασίας

Ένα από τα βασικά σημεία γύρω από το τι θα πρέπει να παραμείνει μετά την πανδημία – ή και να αλλάξει, σε κάποιες περιπτώσεις – είναι το πώς προστατεύουμε τους άλλους από μια μεταδοτική ασθένεια – η οποία πιθανότατα δεν είναι κάτι σοβαρό, αλλά δεν παύει όμως να είναι μια κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά τον καθένα ή να τον αναγκάσει να μείνει πίσω στην εργασία και τις λοιπές υποχρεώσεις του. Προφανώς ιώσεις, γρίπες και άλλα παρόμοια θα συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά τον κορονοϊό. Οπότε, είναι σημαντικό αυτή η «ευαισθησία» που υπάρχει σήμερα, για τον περιορισμό του, να συνεχιστεί, σε κάποια επίπεδα, και στην επόμενη μέρα – χωρίς, φυσικά, ακρότητες.

Και αυτό γιατί, ότι γινόταν μέχρι πριν μερικούς μήνες, δεν δείχνει πια σωστό. Τι ακριβώς συνέβαινε; Όταν κάποιος κολλούσε κάτι αλλά αισθανόταν αρκετά καλά για να πάει στην εργασία του, συνήθως… πήγαινε. Αποτέλεσμα; Αλλεπάλληλες απουσίες εργαζομένων, μείωση παραγωγικότητας, επιπτώσεις στα διάφορα project που ήταν σε εξέλιξη και άλλες δυσκολίες. Τι πρέπει να συμβαίνει από εδώ και πέρα; Άδεια, εργασία από το σπίτι, ξεκούραση. Και σε περιπτώσεις που πρέπει κάποιος να μεταβεί στο γραφείο και δεν αισθάνεται πολύ καλά ή δεν έχει αναρρώσει πλήρως, η μάσκα δεν είναι… ντροπή. Οι Ιάπωνες, για παράδειγμα, πάντα την συνήθιζαν όταν δεν ήταν καλά και έπρεπε να κυκλοφορήσουν. Αλλού, μετράνε ποιος θα φτερνιστεί περισσότερες φορές, πόσο «σκληρός» είναι κάποιος που βγήκε και εργάζεται με πυρετό και πότε θα κολλήσει ο διπλανός, βάζοντας στοιχήματα. Αυτά όλα δεν φαντάζουν, σήμερα, μη αποδεκτά.

Ανοικτού τύπου γραφεία

Τα ανοικτού τύπου γραφεία αποτέλεσαν ένα «trend» των περασμένων ετών. Έχουμε αναφερθεί ξανά σε αυτά, διερωτώμενοι εάν αποτελούν ό,τι χειρότερο έχει σκεφτεί ο ανθρώπινος νους. Η βασική διαφορά, φυσικά, των open-plan offices, σε σύγκριση με τα «κλειστού» τύπου, είναι ότι ο κάθε εργαζόμενος δεν βρίσκεται απομονωμένος και «περιφραγμένος» στον δικό του χώρο, αλλά μαζί με άλλους συναδέλφους του, χωρίς κάποιο διαχωριστικό, δωμάτιο ή τοίχο, ακόμη και στο ίδιο γραφείο – τραπέζι, ακόμη και σε απόσταση μερικών μέτρων. Γίνεται πλέον σαφές πως, στην εποχή της πανδημίας, τα όποια οφέλη των «ανοικτών» γραφείων έχουν εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα.

Είναι σαφές, άλλωστε, πως η υιοθέτηση μέτρων κοινωνικής απόστασης σε ανοικτού τύπου γραφεία είναι κάτι δύσκολο, ενδεχομένως και ακατόρθωτο. Οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν, να μειώσουν τους εργαζομένους που βρίσκονται στους χώρους τους, να υιοθετήσουν χωρίσματα και πλεξιγκλάς, να μετακινήσουν έπιπλα, να αλλάξουν διαρρύθμιση, ακόμη και να τοποθετήσουν διαχωριστικά φτιάχνοντας καινούργια σημεία ή και ολόκληρα δωμάτια. Όλες αυτές οι παράμετροι και οι προσαρμογές είναι θέματα που θα πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο της επόμενης μέρας από την πανδημία, αλλάζοντας ακόμη και τη στάση μας απέναντι στα ανοικτού τύπου γραφεία, εξετάζοντας εάν τα θετικά υπερτερούν των αρνητικών.

 

Εργασία από το σπίτι

Είναι κατανοητό πως δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν όλες οι εργασίες από το σπίτι. Εντούτοις, μέσα στην πανδημία, εκείνοι οι εργαζόμενοι που ήταν σε θέση να μείνουν σπίτι τους και να εργαστούν από τον προσωπικό τους υπολογιστή, κλήθηκαν να το κάνουν (και με κυβερνητικές οδηγίες). Οι εφαρμογές τηλεδιάσκεψης έγιναν κομμάτι της καθημερινότητας μας και η λέξη Zoom έγινε αντίστοιχη του «ρήματος» Google. Φυσικά, όλο αυτό έφερε και μια κούραση. Και έχουμε φτάσει, πλέον, να λέμε ότι η κούραση από το Zoom (και από όλες τις συναφείς εφαρμογές) αποτελεί μια πραγματικότητα, να ψάχνουμε τι συμβαίνει και πως θα το αντιμετωπίσουμε.

Κι όμως, ακόμη και με αυτήν την κόπωση, 1 στους 3 μπορεί να παραιτηθεί εάν πρέπει να επιστρέψει στο γραφείο. Κάτι που δείχνει πως η επόμενη μέρα θα φέρει, ενδεχομένως, νέα οπτική στον τρόπο εργασίας. Για κάποιον που δουλεύει σε ένα γραφείο, σε έναν υπολογιστή ή που κάνει κάτι το οποίο δεν απαιτεί την φυσική του παρουσία σε έναν συγκεκριμένο χώρο, θα είναι εύκολο να υπάρξει μια προσαρμογή. Είτε αν αυτό σημαίνει πως θα περνάει τις μισές μέρες στο γραφείο και τις άλλες μισές στο σπίτι, είτε αν μια μέρα της εβδομάδας θα μπορεί να εργαστεί εξ αποστάσεως. Είναι κάτι που οι επιχειρήσεις καλούνται πλέον να λάβουν σοβαρά υπόψιν, βάσει και των ωρών που «χάνει» κάποιος στη μετακίνηση. Άλλωστε, το ζητούμενο δεν είναι πάντα να χτυπάει το «καμπανάκι» 9-5, αλλά το αποτέλεσμα της εργασίας και η παραγωγικότητα που προκύπτει.

 

Τεχνολογία και συνθήκες εργασίας

Μια άλλη παράμετρος της εκτεταμένης εργασίας από το σπίτι είναι η προσαρμογή που μπόρεσε να κάνει ο κάθε εργαζόμενος στις δικές του συνθήκες. Για παράδειγμα, δεν καλούταν να αντιμετωπίσει τον θόρυβο που μπορεί να υπάρχει σε ένα γραφείο (αν και αυτό σημαίνει πως σε κάποιους μπορεί να λείπει κιόλας, από ένα σημείο και μετά), ούτε να πραγματοποιήσει την εργασία του σε υπολογιστές που δεν έχει επιλέξει ο ίδιος – και που ενδέχεται να είναι κατώτεροι των περιστάσεων, σε σύγκριση με το τι απαιτείται για εύρυθμη και γρήγορη εργασία ή σε σχέση με αυτό που διαθέτει στο σπίτι – και έχει μάθει.

Φυσικά, δεν θα είναι πάντα εύκολο αυτές οι συνθήκες να μεταφερθούν στο γραφείο, όταν κάποιος κληθεί να επιστρέψει σε αυτό. Εντούτοις, σε συνδυασμό και με άλλες παραμέτρους, ίσως είναι ώρα οι εργοδότες να δουν κάποιες πτυχές με διαφορετική ματιά, ώστε να τις βελτιώσουν. Για παράδειγμα, ναι, μια επιχείρηση με 10 άτομα προσωπικό, δεν χρειάζεται (ή δεν μπορεί να έχει) υπολογιστές αιχμής των 1500 ευρώ. Γιατί, όμως, θα πρέπει η δουλειά να γίνεται σε μηχανήματα δεκαετίας, δυσκολεύοντας την παραγωγικότητα; Γιατί θα πρέπει η καρέκλα που κάθεται κάποιος 8 ώρες την μέρα να είναι ότι χειρότερο μπορεί να βρεθεί στην αγορά; Γιατί οι οθόνες των υπολογιστών να είναι κατώτερες των περιστάσεων; Γιατί να μην υπάρχει ένα ψυγείο κάπου κοντά για την διατήρηση τροφίμων; Γιατί να μην υπάρχει η απαραίτητη ψύξη θέρμανση και αυτό να εξελίσσεται σε πολυτέλεια;

 

Καθαριότητα και υγιεινή

Σε συνδυασμό και με τις αλλαγές που θα πρέπει να εφαρμόσουν οι εργαζόμενοι (όπως την χρήση μάσκας όταν θα απαιτείται), παρόμοιες αλλαγές θα πρέπει να εφαρμοστούν και από τους εργοδότες, ώστε να αυξηθεί το επίπεδο της καθαριότητας και της υγιεινής. Άλλωστε, σε έναν χώρο που μπορεί να βρίσκονται, καθημερινά και για τόσες ώρες, τόσοι διαφορετικοί άνθρωποι, είναι σαφές πως απαιτούνται αυξημένα μέτρα καθαριότητας. Όταν υπάρχει τόση καθαριότητα σε ένα σπίτι, που μπορεί να βρίσκονται 2, 3 ή 4 άτομα, τι θα πρέπει να συμβαίνει σε χώρους όπου κινούνται 10, 20 ή και 30 άτομα, ακόμη και άγνωστοι μεταξύ τους;

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ζητούμενο τα προβλεπόμενα καθαριστικά και άλλα, όπως αντισηπτικά – τα οποία θα προσφέρονται σε όλους. Παρόμοιες και συχνές και οι εργασίες από το προσωπικό που έχει αναλάβει την καθαριότητα των χώρων, ακόμη και αν πρόκειται για εξωτερικό συνεργείο. Η μια φορά στον μήνα ή τις 15 μέρες, που περιλαμβάνει μερικές τυπικές διεργασίες (υπάρχει και μια έκφραση για την… πεθερά που αρμόζει σε κάτι τέτοιο) μάλλον δεν θα είναι αρκετή στην επόμενη της πανδημίας. Ποτέ δεν ήταν, γιατί τώρα. Η τεχνολογία μπορεί να παίξει και εδώ μεγάλο ρόλο, είτε πρόκειται για ασανσέρ που λειτουργούν χωρίς πλήκτρα, είτε για χώρους συνεδριάσεων που ελέγχονται μέσω φωνής, είτε για άλλα συστήματα, σε άλλα σημεία, που θα προσφέρουν αλληλεπίδραση χωρίς επαφή αλλά μόνο με φωνή ή με κινήσεις των χεριών.

 

Εν κατακλείδι

Ό, τι κι αν συμβεί μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, είναι πιθανό ότι οι εμπειρίες και τα «μαθήματα» που πήραμε μέσω της πανδημίας θα έχουν μακροχρόνια επίδραση στον τρόπο εργασίας και τη λειτουργία των χώρων εργασίας. Αν μη τι άλλο, η εστίαση σε θέματα υγιεινής, η ευρύτερη χρήση (καλύτερης) τεχνολογίας, τα ευέλικτα ωράρια και τρόποι εργασίας αλλά και η μη αποδεκτή παρουσία στο γραφείο κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, είναι πτυχές που θα πρέπει να παραμείνουν και να μεταβάλουν τον τρόπο που λειτουργούν οι επιχειρήσεις – προς θετικότερα αποτελέσματα.

πηγη