Για όλους εμάς (γιατί είμαστε πολλοί, σχεδόν όλοι) που έχουμε φανεί αναβλητικοί στη ζωή μας, λίγες λέξεις και 10 αλήθειες που συνοψίζουν το πολύ γοητευτικό μας αυτό ελάττωμα.
Σε λίγο. Όχι ακόμα. Κάτσε πρώτα να τσεκάρω το ψυγείο. Κάτσε να δω πώς ντύθηκαν οι καλεσμένοι στον βασιλικό γάμο του Harry και της Meghan. Έχω ακόμα χρόνο. Δεν χρειάζεται να το κάνω τώρα. Είναι αργά και νυστάζω. Άσ’ το για την επόμενη εβδομάδα. Πότε λήγει η προθεσμία; Όταν θα έρθει η ώρα, θα γίνει.
Σας λένε κάτι όλα αυτά; Είναι οι «σημαίες» του αναβλητικού, οι δικαιολογίες μας, οι νοητικές περιδινήσεις μας όταν δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι και προτιμάμε να το αναβάλλουμε για αύριο, για την επόμενη Δευτέρα ή… για τη Δευτέρα Παρουσία.
Είναι οι αναβολές μας, αυτές που μας καθυστερούν, που μας μπλοκάρουν, που μας αγχώνουν, που συσσωρεύονται σαν σκόνη που κανείς δεν έκανε τον κόπο να ξεσκονίσει από την ζωή μας, και ξαφνικά η σκόνη έγινε σύννεφο και πνιγόμαστε σε αυτή.
Η αναβλητικότητα: φαινόμενο που εντείνεται όταν πρέπει να πάρουμε μια δύσκολη απόφαση, όταν πρέπει να σηκώσουμε τα μανίκια και να αναλάβουμε δράση.
Γι’ αυτό ευδοκιμεί τόσο πολύ σε ανθρώπους που «ψάχνουν» δουλειά, ή σε ανθρώπους που ψάχνουν λόγους να αποφύγουν μια δουλειά. Ακούγεται σαν μια οξύμωρη κατάσταση, αλλά οι αλήθειες που ακολουθούν ξεκαθαρίζουν το τοπίο και ίσως βοηθήσουν κι εσάς – όσο εμάς.
- Σύμφωνα με την πιο εκλαϊκευμένη εξήγηση περί αναβλητικότητας, στον εγκέφαλό μας λειτουργεί ένα Κέντρο Λήψης Λογικών Αποφάσεων. Αυτός που χειρίζεται το κέντρο αυτό έχει να αντιμετωπίσει πειρασμούς Στιγμιαίας Απόλαυσης, π.χ. να μπω λίγο στο instagram να δω φωτογραφίες, να ψάξω να βρω το λεύκωμά μου από το σχολείο, να πάω σούπερ-μάρκετ να πάρω κινόα (τι να την κάνεις την κινόα;!). Όπως φαίνεται και από το όνομά τους, οι Στιγμιαίες Απολαύσεις είναι στιγμιαίες και αποτελούν περισπάσεις που λειτουργούν ως δικαιολογίες για να μην κάνουμε αυτό που πρέπει.
- Ο λόγος που τελικά καταφέρνουμε να κάνουμε αυτό που πρέπει είναι ένα εσωτερικό Σύστημα Συναγερμού, που χτυπάει συνήθως όταν φτάσουμε σε μια οριακή χρονική κατάσταση. Επειδή ο συναγερμός χτυπάει λίγο πριν να είναι «πολύ αργά», γι’ αυτό και πολλοί άνθρωποι καταλήγουν σε αποφάσεις ή πράξεις «τελευταίας στιγμής». Είναι σαν η τελευταία στιγμή να λειτουργεί ως η τελευταία ευκαιρία.
- Η εφαρμογή του Συστήματος Συναγερμού και της τελευταίας ευκαιρίας έχει δύο πολύ μεγάλα αρνητικά: α) κανείς δεν θέλει να ζει με πανικό και συναγερμούς συνεχώς, γιατί κυκλοφορούν και εμφράγματα και είμαστε πολύ νέοι, και β) γιατί μερικές φορές η τελευταία ευκαιρία δεν είναι καθόλου εμφανής. Π.χ. αποφεύγουμε να κάνουμε μια δύσκολη συζήτηση με κάποιον δικό μας άνθρωπο και το αναβάλλουμε, αλλά όταν το αποφασίσουμε μπορεί να είναι αργά και ο άνθρωπος αυτός να μην είναι πια κοντά μας.
- Μεγάλη αλήθεια επίσης: η αναβλητικότητα είναι συνώνυμη με την Διαστρέβλωση Προτεραιοτήτων. Δηλαδή όταν αναβάλλουμε, εκείνη την ώρα βάζουμε λιγότερο σημαντικά πράγματα στη θέση περισσότερο σημαντικών (να δω το τελευταίο επεισόδιο του Sense8 στο Netflix αντί να τελειώσω με τη δουλειά μου. Όχι βέβαια ότι δεν είναι σημαντικό το τελευταίο επεισόδιο Sense8, αλλά λέμε τώρα!). Άρα ένα πρώτο βήμα για να βελτιώσουμε την αναβλητικότητα είναι να επαναπροσδιορίσουμε προτεραιότητες. Όχι μια φορά. Κάθε μέρα. Όσο συχνά μπορούμε.
- Η αναβλητικότητα κάποιες άλλες φορές φανερώνει άλλα πράγματα. Οι ειδικοί λένε ότι φανερώνει φόβο αποτυχίας, φόβο απόρριψης ή τελειομανία. Δηλαδή, αναβάλλουμε κάτι επειδή φοβόμαστε ότι θα το κάνουμε λάθος ή ότι δεν θα αρέσει στους άλλους ή ότι δεν θα γίνει τέλειο. Αυτοί είναι φόβοι που όλοι έχουμε, απλώς εντείνονται ενίοτε και μας παραλύουν, οδηγώντας μας σε απραξία.
- Αυτό αν το σκεφτούμε καλά σημαίνει ότι έχουμε υψηλές ή μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Όταν λοιπόν χαμηλώσουμε τις προσδοκίες μας, αφήνουμε χώρο στον εαυτό μας να λειτουργήσει. Κι ας μην λειτουργήσει τέλεια.
- Η λύση ποια είναι; Καταρχάς να συνειδητοποιήσουμε αυτά που ήδη διαβάσαμε. Αλλά να κάνουμε και σταθερά βήματα όπως: το να βάζουμε ρεαλιστικούς στόχους κάθε μέρα (π.χ. μέχρι το βράδυ να έχω τελειώσει ‘x’ πράγματα) και να ανταμείβουμε τον εαυτό μας όταν πετυχαίνουμε (θα βγω με τους φίλους μου όταν τελειώσω). Ή κάτι που βοηθάει πολύ: να έχουμε δύο λίστες, μία ‘to do’ και μία ‘have done’, έτσι για να βλέπουμε τη μία να αδειάζει και την άλλη να γεμίζει – είναι μεγάλη ηδονή.
- Να πιέζουμε τον εαυτό μας; Όχι, όχι και πάλι η απάντηση είναι όχι. Μην πιέζετε τον εαυτό σας να ‘κόψει’ την αναβλητικότητα. Όσο πιο πολύ τον πιέζετε τόσο πιο πολύ θα δείχνει ροπή προς το να αναβάλλει. Η αναβλητικότητα έχει μεγάλη σχέση με το στρες. Όταν υπάρχει στρες, καταφεύγουμε σε πρόσκαιρες απολαύσεις και διαλείμματα, σε αυτό που αποκαλέσαμε νωρίτερα πειρασμό Στιγμιαίας Απόλαυσης. Άρα δεν πιεζόμαστε, δίνουμε κίνητρα και κάνουμε ανακωχή με τον εαυτό μας, κι εκείνος θα μας φερθεί όπως θα θέλαμε.
- Κάτι ακόμα που έχει αποδειχθεί χρήσιμο: Εστιάστε στο πότε αρχίζει κάτι και όχι στο πότε τελειώνει. Δηλαδή κάντε ό,τι μπορείτε την ώρα που προκύπτει, την ώρα που εμφανίζεται μπροστά σας. Οι περισσότεροι σκεφτόμαστε το deadline, δηλαδή το μέχρι πότε έχουμε περιθώριο. Οπότε τι θα λέγατε, έτσι για αλλαγή να κάναμε το αντίθετο; Να σκεφτόμαστε δηλαδή το αν μπορούμε να ξεκινήσουμε άμεσα κι όχι το πόσο μελλοντικά θα τελειώσουμε.
- Δεν πειράζει να αναβάλλεις. «Μα καλά» θα πεις κανείς, «μας τα είπες όλα αυτά και τελικά η αναβλητικότητα δεν πειράζει;». Ναι, δεν πειράζει πάντα. Η αναβλητικότητα είναι σαν τον φόβο. Στις σωστές δόσεις μπορεί να μας προφυλάξει, σε υπερβολικές δόσεις μπορεί να μας διαλύσει. Άρα το να ξέρουμε πότε είναι σωστό να λάβουμε δράση και πότε είναι σωστό να περιμένουμε, είναι και το ζητούμενο. Απλώς ας θυμόμαστε ότι δεν υπάρχει ιδανική στιγμή, μπορεί αυτή ποτέ να μην έρθει. Θα έρθει όμως η δική μας στιγμή – και πού ξέρεις; Μπορεί να είναι και τώρα. Τώρα που μπήκε αυτή η τελεία.
πηγή:kariera.gr
